Radzenie sobie ze stresem. Poznaj skuteczne nawyki i strategie
W dzisiejszych dynamicznych czasach, pełnych wyzwań i presji (w życiu zawodowym, ale także prywatnym), coraz więcej osób zmaga się ze stresem. Istnieją jednak skuteczne sposoby, aby sobie z tym poradzić i wprowadzić pozytywne nawyki. Mogą one znacząco poprawić nasze szczęście i jakość życia. Radzenie sobie ze stresem bez tajemnic.
Radzenie sobie ze stresem – stres niełatwo pokonać… ale jest to możliwe!
To, co określamy jako „stres”, w rzeczywistości jest dość złożonym i wielowymiarowym problemem, który może wywołać konsekwencje psychologiczne i fizjologiczne. Tak rozumiany jest reakcją organizmu na różne bodźce:
- zewnętrzne,
- wewnętrzne,
które mimowolnie postrzegamy jako zagrożenie.
| Stres to reakcja, w ramach której nasz mózg interpretuje sytuację jako potencjalnie niebezpieczną. |
W takiej sytuacji następuje m.in. uwalnianie hormonów (kortyzol, adrenalina), które przygotowują nasz organizm do „walki” lub „ucieczki”.
| Kluczem do sukcesu jest umiejętne radzenie sobie ze stresem, co pozwoli nam zachować równowagę psychiczną i fizyczną oraz poprawić jakość życia. Należy przy tym pamiętać, że każdy z nas doświadcza stresu w inny sposób. W praktyce to, co powoduje stres u jednej osoby, może nie stanowić problemu u innej. Dlatego też tak ważne jest, aby zrozumieć, jakie są mechanizmy radzenia sobie ze stresem. |
Co ciekawe, w krótkiej perspektywie stres może na krótką metę poprawić naszą czujność oraz koncentrację… ale tylko do pewnego czasu. Niestety, utrzymujący się przez dłuższy czas stres może powodować negatywne skutki zdrowotne. Do potencjalnych konsekwencji zalicza się m.in.:
- podwyższone ciśnienie krwi,
- problemy z układem odpornościowym,
- zaburzenia zdrowia psychicznego, w tym np. depresja oraz stany lękowe.
W efekcie, stres może wpływać na nasze zachowanie, relacje społeczne oraz efektywność podczas wykonywania codziennych zadań. Sam zapewne zdajesz sobie sprawę z tego, że inaczej pracuje się w spokojnej atmosferze. Inaczej zaś – rzecz jasna, trudniej – w sytuacji, gdy się stresujesz.
Stres – co może go wywołać?Stres to naturalna reakcja organizmu na czyhające na nas wyzwania i zagrożenia, które mogą zaburzyć naszą równowagę psychiczną oraz fizyczną. Współczesny świat, który jest pełen skomplikowanych wymagań (zarówno w sferze zawodowej, jak i życiu prywatnym), to miejsce, w którym na każdym kroku możemy natknąć się na potencjalne czynniki stresogenne. Do przyczyn stresu zalicza się sytuacje, których nie da się przewidzieć lub kontrolować. Poczucie utraty kontroli nad swoim życiem może prowadzić do wysokiego poziomu napięcia i niepokoju. Dzieje się tak np. w sytuacji, gdy prowadzisz własną firmę i widzisz, że wszystko wymyka Ci się spod kontroli. To niestety nie wszystko. Trudne relacje interpersonalne w życiu prywatnym czy konflikty w pracy również mogą znacząco zwiększać poziom stresu. Czujemy wówczas presję, aby sprostać oczekiwaniom stawianym nam przez otoczenie, co w łatwy sposób prowadzi do uczucia zmęczenia oraz frustracji. Niepewność co do przyszłości zawodowej, finansów i zdrowia – a w ostatnich latach mieliśmy w tym obszarze naprawdę wiele problemów, od COVID-u, przez wysoką inflację aż po wojnę tuż za naszymi granicami – jest kolejnym czynnikiem stresogennym, który trzeba brać pod uwagę. Strach przed utratą pracy, brak stabilności finansowej (kto poważnie zastanawiał się nad pożyczką typu „chwilówka” w celu spłaty bieżących zobowiązań, ten się w cyrku nie śmieje…) również mogą trzymać Cię w napięciu. Szybkie tempo życia oraz konieczność ciągłego dostosowywania się do dynamicznego otoczenia (a przypomnijmy, że jedną z cech współczesnego rynku pracy jest tzw. kształcenie ustawiczne – brzmi to ładnie… ale w praktyce oznacza, że nigdy nie będziemy mogli liczyć na stabilność na rynku pracy) również przyczyniają się do rozwoju stresu. |
Radzenie sobie ze stresem – identyfikacja i eliminacja czynników stresowych
Pierwszym krokiem do poradzenia sobie ze stresem jest dokładne zrozumienie jego przyczyn. Poświęć kilka minut na spokojną refleksję, weź kartkę papieru i zastanów się, co powoduje Twoją nerwowość. Może to dotyczyć konkretnej osoby, sytuacji lub obowiązku. Po spisaniu tych czynników zastanów się, w jaki sposób możemy je zminimalizować lub nawet całkowicie wyeliminować. Czasami wystarczy niewielka zmiana w codziennych nawykach. Rzeczy takie jak unikanie zatłoczonych tras w celu ułatwienia sobie dojazdu do pracy/na uczelnię i planowanie dnia z wyprzedzeniem, aby uniknąć opóźnień i stresujących sytuacji.
Chcesz pokonać stres? Rozwiązanie jest proste – uśmiechaj się!
Nie da się przecenić siły uśmiechu jako sposobu na zmniejszenie stresu. Kiedy się śmiejemy, nasze ciała uwalniają endorfiny, które działają jak naturalne środki przeciwbólowe i antystresowe. Nawet jeśli na początku będzie Ci trudno się uśmiechnąć, spróbuj. Z czasem staje się to naturalnym odruchem zapewniającym poczucie ulgi i poprawiającym nastrój.
Radzenie sobie ze stresem – ćwiczenia medytacyjne i relaksacyjne
Medytacja i relaksacyjne techniki oddechowe są ważnymi narzędziami w walce ze stresem. Regularne praktykowanie tych technik umożliwi obniżenie poziom hormonu stresu, kortyzolu. Pozwoli Ci to doświadczyć głębokiego relaksu i zwiększyć odporność na stresujące sytuacje. Dodatkowo, medytacja:
- sprzyja koncentracji,
- poprawia pamięć,
- polepsza ogólną jakość życia.
Dbaj o siebie i regularnie ćwicz
Regularna aktywność fizyczna nie tylko pomaga zachować zdrowie, ale jest także doskonałym sposobem na redukcję stresu. Podczas ćwiczeń Twoje ciało uwalnia endorfiny, które działają jak naturalna równowaga przeciwko stresowi i napięciu. Pamiętaj, że nawet krótkie sesje ćwiczeń mogą uspokoić i poprawić nastrój. Wprowadź nawyki:
Wdrożenie pozytywnych nawyków w swoim życiu wymaga pewnego wysiłku, ale korzyści mogą być ogromne.
Porady
| Metoda działania | Opis szczegółowy |
| Skup się na jednym nawyku – nie łap kilku srok za ogon | Decydując się na wdrożenie pewnych nawyków, zwiększasz swoje szanse na sukces. Dzięki temu możesz skupić całą swoją uwagę i energię na osiągnięciu swoich celów, eliminując czynniki rozpraszające i ułatwiając ich osiągnięcie. Na przykład, jeśli Twoim celem jest zwiększenie aktywności fizycznej, możesz skupić się na regularnym bieganiu, zamiast na jednoczesnej diecie i medytacji. |
| Zaczynaj wtedy, gdy czujesz, że jesteś wyjątkowo zmotywowany/zmotywowana | Wykorzystując szczególnie motywujące chwile (np. entuzjazm, który pojawi się po wysłuchaniu energicznej, motywującej piosenki – na czoło wysuwają się tu takie klasyki jak np. Eye of the tiger), możesz łatwiej ustanowić i utrzymać nowe nawyki. Może się okazać, że w określone dni lub tygodnie łatwiej będzie pokonać wyzwania. Jeśli wykorzystasz ten czas na wykonanie pierwszych kroków w kierunku osiągnięcia swoich celów, łatwiej będzie Ci się ich trzymać.
Pamiętaj – kuj żelazo, póki gorące! |
| Zacznij od małych kroków i nie porywaj się z motyką na słońce | Zbyt radykalne wprowadzenie nowego nawyku może wbrew pozorom przynieść wręcz odwrotny efekt, przytłaczając nas i demotywując. Dlatego ważne jest, aby zacząć od małych, realistycznych kroków. Na przykład, jeśli chcesz regularnie ćwiczyć, zacznij od krótkich 10-minutowych sesji, zamiast już na starcie robić sobie intensywny, godzinny trening. Drobne, codzienne ulepszenia są kluczem do utrzymania motywacji i osiągnięcia długoterminowego sukcesu. Wprowadzanie nowych zachowań jest łatwiejsze dzięki wykorzystaniu już stosowanych nawyków i rutyn. Na przykład, jeśli już codziennie rano pijesz kawę, możesz połączyć ją z krótką sesją medytacyjną lub czytelniczą. Łącząc nawyki, sprawiasz, że nowe nawyki stają się częścią Twojej codziennej rutyny i są bardziej skłonne do utrwalenia się |
| Nagradzaj siebie drobnymi upominkami i przyjemnościami | Świętowanie małych zwycięstw i sukcesów tworzy pozytywną motywację i entuzjazm do dalszej pracy nad swoimi nawykami. Nagrody nie muszą być wielkie. Mogą być to takie proste przyjemności jak np. ulubiona przekąska po treningu lub relaksująca kąpiel po ciężkim dniu w pracy. Małe nagrody działają jak zachęta, skłaniając nas do bardziej wytężonej aktywności… a jednocześnie pomagają docenić poczynione postępy. |
Radzenie sobie ze stresem. Poznaj skuteczne nawyki i strategie. Podsumowanie
Radzenie sobie ze stresem i budowanie pozytywnych nawyków wymaga czasu i wysiłku; identyfikując i eliminując stresory, ćwicząc relaksację, dbając o swoje ciało i wypracowując zdrowe nawyki, możesz znacząco poprawić jakość swojego życia. Pamiętaj, że każdy krok w kierunku większego szczęścia i zrównoważonego życia jest ważny. Zacznijmy już dziś!
| Nowoczesne technologie a stres
Rozwiązania z zakresu nowoczesnych technologii, które w teorii mają nam pomóc, paradoksalnie mogą wywołać niemało stresu. Przykładowo, presja społeczna wywoływana przez media społecznościowe może powodować stan chronicznego napięcia. Istotny jest również dynamiczny rozwój rozwiązań z zakresu sztucznej inteligencji. Optymiści twierdzą, że AI pomoże nam w codziennej pracy, a pesymiści – że nas z niej wyprze. Co przyniesie nam przyszłość? Cóż, tego oczywiście nie wiemy. Na własnym przykładzie mogę jednak potwierdzić, że stres związany z nowoczesnymi technologiami dotyka mnie na obu tych płaszczyznach. Kiedy niedawno wrzuciłem zdjęcie na portalu społecznościowym, z niecierpliwością liczyłem lajki, zżymając się, że niektórzy znajomi zbierają więcej polubień. Co zaś do sztucznej inteligencji… cóż, jestem m.in. copywriterem i dobrze wiem, że modele językowe nie zastąpią nas… dopóki wykazujemy się kreatywnością. Niestety, nie jest to coś, co będzie nas relaksować. |
Emila Zelma
Zobacz także: Jak stres wpływa na codzienne życie?
stres to choroba XXI wieku