Płynność finansowa a rentowność finansowa – jakie są różnice?

Analiza finansowa pomaga w znalezieniu odpowiedzi odnośnie tego, jaka jest kondycja prowadzonego biznesu. Aby można było dokonać pełnej, kompleksowej oceny w tym zakresie, należy wykorzystać szereg mierników opisujących różne aspekty prowadzenia biznesu. Należą do nich między innymi płynność finansowa oraz rentowność sprzedaży. Czym charakteryzują się te mierniki? Przeczytaj nasz tekst, by poznać praktyczne porady. Powodzenia!

Analiza finansowa przedsiębiorstwa – dlaczego powinno się ją przeprowadzać?

Analiza finansowa pozwala poznać, czy przedsiębiorstwo rozwija się na przestrzeni kilku okresów (miesięcy, kwartałów, lat). Jeśli odpowiednio zastosujemy wskaźniki finansowe, możemy także zidentyfikować potencjalne zagrożenia, co umożliwi wprowadzenie działań zapobiegawczych z odpowiednim wyprzedzeniem.

Oto przykładowe kwestie, jakimi zajmują się analitycy finansowi oceniający dane przedsiębiorstwo:

• wysokość przychodów ze sprzedaży oraz ich podział z uwzględnieniem rodzaju sprzedawanych produktów czy typu odbiorców,
• dynamika oraz struktura ponoszonych kosztów z tytułu prowadzenia działalności biznesowej,
• rozkład nakładów inwestycyjnych,
• poziom zapasów znajdujących się w magazynie,

oraz wiele innych.

Warto przy tym dodać, że zaleca się ocenę kondycji finansowej w perspektywie co najmniej kilku lat. Skąd to wynika? Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta – takie podejście sprawia, że można poznać przebieg zmian w czasie. Informacja, ze sprzedaż w roku X wyniosła Y, nie jest zbyt przydatna. Aby dowiedzieć się, czy przedsiębiorstwo ma przed sobą pomyślne perspektywy, należy przeanalizować przynajmniej kilka okresów. Okaże się wówczas, czy sprzedaż w ciągu ostatnich wzrosła, czy też może wręcz przeciwnie: jest dość wysoka, ale systematycznie spada.

W praktyce stosuje się szereg różnych wskaźników finansowych. Można wyróżnić ich co najmniej kilkaset, aczkolwiek liczba możliwości jest w zasadzie nieograniczona, ponieważ nic nie stoi na przeszkodzie, by w danym przedsiębiorstwie zastosowano indywidualne mierniki finansowe. Zasadniczo jednak indeksy te można podzielić na kilka głównych podgrup. Najczęściej – zarówno w literaturze przedmiotu z zakresu ekonomii/finansów, jak i praktyce gospodarczej – można wyróżnić pięć głównych grup:

• wskaźniki płynności finansowej,
• wskaźniki rentowności,
• wskaźniki sprawności działania, czasem określane również jako indeksy rotacyjności czy efektywności,
• wskaźniki zadłużenia,
• wskaźniki giełdowe – mierniki z tej grupy są stosowane przede wszystkim w przypadku dużych spółek notowanych na giełdzie.

Praktyka pokazuje, że najważniejsze są dwie pierwsze spośród wyżej wymienionych grup. Czym się one charakteryzują?

Płynność finansowa – wskaźniki

Płynność finansowa (z ang. financial liquidity) jest definiowana jako zdolność przedsiębiorstwa do terminowej spłaty zaciągniętych zobowiązań wobec dostawców, banków czy leasingodawców. W kategorii tej można wyróżnić trzy główne indeksy płynności:

• płynności ogólnej (CR, z ang. Current Ratio) obliczany jako relacja majątku obrotowego do zobowiązań bieżących (krótkoterminowych), tj. zapadalnych w terminie do dwunastu miesięcy. Zaleca się, by indeks CR był równy co najmniej 1,0,
• płynności przyspieszonej (QR, z ang. Quick Ratio), który ustala się jako relację majątku obrotowego pomniejszonego o zapasy do zobowiązań bieżących. Zaleca się, by indeks CR był nie niższy niż 0,8,
• płynności natychmiastowej/gotówkowej (TR, z ang. Treasury Ratio). Miernik TR liczy się jako stosunek gotówki zobowiązań krótkoterminowych. Przyjmuje się, że indeks TR nie powinien być niższy niż 0,1.

Zasadniczo, dąży się do wzrostu poziomu płynności. Co ciekawe, sytuacja określana jako nadpłynność również nie jest optymalnym rozwiązaniem. Może ona bowiem oznaczać, że przedsiębiorstwo nie wykorzystuje w optymalny sposób posiadanego kapitału, a duże zasoby gotówki nie są inwestowane, lecz przetrzymywane w kasie lub na rachunku bankowym.

Wskaźniki rentowności

Niezwykle ważne z punktu widzenia analizy finansowej są również mierniki rentowności, w tym w szczególności rentowności sprzedaży. Sposób obliczenia tego indeksu jest bardzo prosty – ustala się go jako relację (iloraz):

• zysku netto,
• przychodów ze sprzedaży,

za dany okres. Tak ustalona procentowa wartość pokazuje, jaką część przychodów stanowi zysk (dochód przedsiębiorcy). Przykładowo, rentowność na poziomie wynoszącym 10% oznacza, że z tysiąca złotych sprzedaży właściciel przedsiębiorstwa uzyskuje sto złotych dochodu.

W przeciwieństwie do indeksów płynności optymalne przedziały dla rentowności nie istnieją. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku zyskowności, także w tym przypadku celem jest wzrost zyskowności na przestrzeni lat (nawet jeśli wzrosty te nie są zbyt dynamiczne).

Co jest ważniejsze – płynność finansowa czy rentowność finansowa?

Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta: zarówno płynność finansowa, jak i rentowność są niezbędne do tego, by przedsiębiorstwo mogło odpowiednio się rozwinąć. Obydwa te wskaźniki są jednak ważne z innych powodów:

• płynność finansowa pokazuje, czy badane przedsiębiorstwo będzie w stanie przetrwać w krótkim okresie, tzn. w perspektywie jednego roku. Niemożność utrzymania płynności na odpowiednim poziomie może doprowadzić nawet do ogłoszenia upadłości jednostki,
• rentowność finansowa odgrywa ważną rolę przede wszystkim z uwagi na możliwości rozwoju firmy w dłuższym okresie. Im wyższa jest rentowność firmy, tym większy jest potencjał rozwojowy przedsiębiorstwa i zdolność do wypracowania atrakcyjnych zysków.

To właśnie dlatego konieczne jest analizowanie zarówno płynności, jak i rentowności finansowej. Dopiero wówczas możemy przekonać się, jaka jest kondycja finansowa badanej jednostki.

Autor: Emil Zelma

Zobacz także: Pasywne źródła dochodu